สะเดา (สะเดาไทย)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Azadirachta indica A. Juss.
var. siamensis Valeton
ชื่อสามัญ : Siamese
neem tree, Nim , Margosa, Quinine
วงศ์ : Meliaceae
ชื่ออื่น : สะเลียม (ภาคเหนือ) กะเดา (ภาคใต้)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้น สูง 5-10 เมตร เปลือกต้นแตกเป็นร่องลึกตามยาว
ยอดอ่อนสีน้ำตาลแดง ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับรูปใบหอก กว้าง 3-4 ซม. ยาว 4-8 ซม. โคนใบมนไม่เท่ากัน
ขอบใบจักเป็นฟันเลื่อย แผ่นใบเรียบ สีเขียวเป็นมัน ดอก
ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งขณะแตกใบอ่อน ดอกสีขาวนวล กลีบเลี้ยงมี 5 แฉก โคนติดกัน กลีบดอกโคนติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก
ผล รูปทรงรี ขนาด 0.8 - 1 ซม. ผิวเรียบ ผลอ่อนสีเขียว
สุกเป็นสีเหลืองส้ม เมล็ดเดี่ยว รูปรี
ส่วนที่ใช้ :
ดอกช่อดอก ขนอ่อน ยอด เปลือก ก้านใบ
กระพี้ ยาง แก่น ราก ใบ ผล ต้น เปลือกราก น้ำมันจากเมล็ด
สารเคมี :
ผล มีสารขมชื่อ bakayanin
ช่อดอก
มีสารพวกไกลโคไซด์ ชื่อ nimbasterin 0.005%
และน้ำมันหอมระเหยที่มีรสเผ็ดจัดอยู่ 0.5%
นอกนั้นพบ nimbecetin,
nimbesterol, กรดไขมัน และสารที่มีรสขม
เมล็ด
มีน้ำมันขมชื่อ margosic acid 45%
หรือบางที่เรียก Nim Oil และสารขมชื่อ nimbin,
nimbidin
Nim
Oil มี nimbidin เป็นส่วนมากและเป็นตัวออกฤทธิ์มีกำมะถันอยู่ด้วย
สรรพคุณ :
- ดอก
ยอดอ่อน - แก้พิษโลหิต
กำเดา แก้ริดสีดวงในลำคอ คันดุจมีตัวไต่อยู่ บำรุงธาตุ ขับลม
ใช้เป็นอาหารผักได้ดี
- ขนอ่อน - ถ่ายพยาธิ แก้ริดสีดวง แก้ปัสสาวะพิการ
- เปลือกต้น - แก้ไข้ เจริญอาหาร แก้ท้องเดิน บิดมูกเลือด
- ก้านใบ - แก้ไข้ ทำยารักษาไข้มาลาเรีย
- กระพี้ - แก้ถุงน้ำดีอักเสบ
- ยาง - ดับพิษร้อน
- แก่น - แก้อาเจียน ขับเสมหะ
- ราก - แก้โรคผิวหนัง แก้เสมหะ ซึ่งเกาะแน่นอยู่ในทรวงอก
- ใบ,ผล -
ใช้เป็นยาฆ่าแมลง บำรุงธาตุ
- ผล
มีสารรสขม -
ใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ และยาระบาย แก้โรคหัวใจเดินผิดปกติ
- เปลือกราก - เป็นยาฝาดสมาน แก้ไข้ ทำให้อาเจียน แก้โรคผิวหนัง
- น้ำมันจากเมล็ด - ใช้รักษาโรคผิวหนัง และยาฆ่าแมลง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น